Elke gemeente met meer dan duizend inwoners is volgens de Wet op de lijkbezorging verplicht om een begraafplaats aan te leggen en te beheren. Een algemene begraafplaats is voor iedere overledene ongeacht zijn of haar geloofsovertuiging. Bij een bijzondere of een particuliere begraafplaats kan bijvoorbeeld een geloofsovertuiging wel van toepassing zijn.
Een begraafplaats is een stuk grond dat de bestemming heeft om een overledene te begraven. Hierdoor kan het zo zijn dat het eigen graf of begraafplaats een stuk eigen grond is, maar ook gehuurde grond op begraafplaatsen die eigendom van een gemeente, kerk, synagoge, moskee, stichting of particulieren is. Een algemene begraafplaats is een wettelijke verplichting voor iedere gemeente met meer dan duizend inwoners.
De begrafenisondernemer, ook wel uitvaartondernemer of uitvaartverzorger genoemd is een dienstverlener die beroepsmatig uitvaarten verzorgt. In het verleden werd doorgaans de naam “begrafenisondernemer” gebruikt. Maar omdat er inmiddels meer crematies worden verzorgd dan begrafenissen, is de naam uitvaartondernemer correcter.
Een bidprentje kan bijvoorbeeld een afbeelding van de overledene of van een (bescherm)heilige zijn. Op het bidprentje staat normaliter de naam, geboorte- en sterfdag en andere relevante informatie over de overledene.
Een schriftelijke of mondelinge uiting van deelneming bij een sterfgeval.
Van oudsher een boek, maar tegenwoordig ook een website zoals
condoleanceregister.nl, waarin de personen die komen condoleren of hun deelneming willen uiten, naast hun naam ook een persoonlijke noot voor de nabestaanden kunnen plaatsen.
Traditioneel gebeurde het verbranden van de overledene op een brandstapel, zoals dit tegenwoordig in verre landen nog gebeurt. In Nederland gebruikt men hiervoor crematieovens. Crematie wordt ook wel verassing of lijkverbranding genoemd.
De Crematieoven of kortweg oven genoemd, is de plek in het crematorium waar het stoffelijk overschot van de overleden persoon wordt verbrand.
Bij een deposito spaart men bij een uitvaartmaatschappij of een uitvaartondernemer voor de uitvaartkosten en dit is wezenlijk anders dan bij een kapitaal of naturaverzekering. Over het spaarsaldo ontvangt men rente.
Niet elke begraafplaats geeft eeuwigdurende grafrechten uit. Dit is ook betrekkelijk. Op sommige graven kunnen rechten verkregen worden van 100 jaar.
We spreken hierbij ook wel over een familiegraf. Dit graf biedt meestal plaats voor drie overledenen. In tegenstelling tot een algemeen graf bepaalt de huurder wie er in begraven mogen worden. Vanwege het tijdelijke karakter van de huur worden dit ook wel huurgraven genoemd. Vroeger werden deze graven ook wel voor onbepaalde tijd uitgegeven en werden daarom ook wel koopgraven genoemd. Het onderhoud kan zowel uitbesteed als door de nabestaanden zelf gedaan worden.
Het recht dat een erfgenaam heeft op een deel van de nalatenschap.
Een erfenis of nalatenschap is het geheel van bezittingen en schulden dat een overleden persoon achterlaat.
De erflater regelt meestal de verdeling van zijn/haar nalatenschap bij testament: een
officiële, speciaal tot dat doel opgestelde akte.
Het erfrecht regelt de overgang van de bezittingen en schulden van erflater op de erven.
Een familiegraf wordt ook wel eigen graf genoemd. We spreken hier over een huurgraf, wat verwarrend kan zijn als men deze term hoort. Dit graf biedt meestal plaats voor drie overledenen. In tegenstelling tot een algemeen graf bepaalt de huurder wie er in begraven mogen worden. Een familiegraf is een meer gebruikelijker naam voor een dergelijk graf. Kosten voor het onderhoud en begraafrecht zijn niet in de prijs begrepen. Het onderhoud kan zowel uitbesteed worden als door de nabestaanden zelf gedaan worden.
Met een grafmonument wordt een gedenkteken bedoeld dat op een graf wordt geplaatst. Het gedenkteken kan van een simpele kei op een graf tot een groot mausoleum voor de overleden persoon zijn.
Met grafrechten wordt het recht op een plek op een begraafplaats voor een bepaalde periode bedoeld. Bij een gemeentelijke begraafplaats betaalt u grafrechten aan de gemeente. Bij een bijzondere begraafplaats betaalt u grafrechten aan de houder van die begraafplaats, bijvoorbeeld een kerkgenootschap. De kosten van grafrechten verschillen per begraafplaats. Er zijn grafrechten voor een algemeen graf en voor een familiegraf. De officiële naam van familiegraf is particulier graf. Ook niet-familieleden mogen er namelijk in begraven worden. In een algemeen graf liggen maximaal 3 overledenen begraven, die meestal vreemden van elkaar zijn. Grafrechten voor algemene graven worden over het algemeen voor 10 jaar uitgegeven. De eigenaar van een particulier graf of familiegraf bepaalt wie er in het graf begraven mogen worden. Deze graven worden uitgegeven voor onbepaalde tijd of voor een bepaalde tijd van minstens 10 jaar.
Een grafsteen wordt ook wel een grafmonument genoemd en is een steen die de plaats markeert waar een graf ligt en die daar met opzet voor dit doel is geplaatst. Het materiaal en de vorm van de steen kan zeer verschillend zijn. Meestal heeft een grafsteen een opschrift waarin een aantal elementen kunnen voorkomen. Een grafsteen kan een staande grafsteen zijn, dit is een steen die veelal aan het eind van het graf omhoog staat of een liggende grafsteen, ook wel een zerk genoemd, zijn.
In een huurgraf wordt het lichaam van de overledene begraven voor minimaal 20 jaar, waarbij de periode per gemeente kan verschillen. In een huurgraf is plaats voor meerdere overledenen, variërend van twee tot 4 overledenen. Deze periode kan worden verlengd door de nabestaanden. Kosten voor het onderhoud en begraafrecht zijn niet in de prijs begrepen. Het onderhoud kan zowel uitbesteed worden als door de nabestaanden zelf gedaan worden.
Een identificatiesteentje is een steentje waarvan iedere kist bij een crematie wordt voorzien. Dit vuurvast identificatiesteentje, waarop het crematienummer staat dat verwijst naar de naam van de overledene en de datum van crematie, wordt boven op de kist gelegd. Het identificatiesteentje wordt mee de crematieoven ingevoerd en blijft in de oven totdat de crematie is afgelopen. Na de crematie wordt het steentje samen met het as geborgen in een urn, ook wel as bus of lijkurn genoemd.
Bij een kapitaalverzekering of ook wel sommenverzekering genoemd, wordt alleen geld uitgekeerd dat voor de uitvaart van de overleden persoon gebruikt kan worden. Hierdoor is het mogelijk zelf een keuze te maken tussen de diverse uitvaartondernemers, maar ook hoe en waar de begrafenis of crematie dient plaats te vinden.
Een kerkhof is strikt gezien een begraafplaats om en bij een kerk, maar wordt vaak gebruikt om een algemene begraafplaats aan te duiden.
Een mausoleum is een monumentaal gebouw waarin het lichaam of de as van
een overleden persoon, veelal een heerser, wordt bewaard. Het woord is afgeleid van het grafmonument van koning Mausolos te Halikarnassos (het huidige Bodrum in Turkije).
Een mortuarium is de plaats in een ziekenhuis of verpleeghuis waar het stoffelijk overschot van de overleden persoon tijdelijk bewaard wordt.
Een naturaverzekering keert, in tegenstelling tot een kapitaalverzekering, geen geld uit maar regelt en verzorgt de uitvaart. De naturaverzekering wordt meestal aangeboden door een maatschappij die zowel de verzekering aanbied en ook de uitvaart verzorgd.
Doel van het opbaren, waarbij de overleden persoon na de laatste verzorging op bed of in de kist ligt, is om op een goede manier afscheid kunnen nemen van de overleden persoon.
Het repatriëren betreft het vervoeren van het stoffelijk overschot van de overleden persoon naar het thuis- of geboorteland waar deze begraven of gecremeerd wordt.
Een Requiem is een eredienst of mis voor de overleden persoon. De mis is voorafgaand aan een katholieke uitvaart. Met requiem kan ook een muziek compositie die gespeeld wordt in de mis worden bedoeld.
Een rouwadvertentie wordt in een landelijk of regionaal dagblad geplaatst en dient om een brede kring van mensen op de hoogte te stellen van het overlijden van de overleden persoon, dan diegenen waar hij of zij een familiaire of vriendschappelijke band mee had.
Rouwkaarten worden vooral verstuurd aan familie en bekenden van de overleden persoon om mee te delen dat hij of zij is overleden. Hierin wordt vermeld waar afscheid genomen kan worden van hem of haar, via een condoleance voorafgaand aan een begrafenis of crematie. Ook wordt de datum, tijd en plaats van de begrafenis of crematie vermeld. Het is vaak een dubbelgevouwen kaart met bijpassende enveloppe met zwarte of grijze rand maar ook een eigen ontwerp of andere kleuren behoort tot de mogelijkheden. Een rouwkaart wordt zo spoedig mogelijk na het overlijden verzonden.
Met rouwkoets wordt de lijkkoets maar ook de volgrijtuigen die de lijkkoets volgen aangeduid.
Het ruimen of leeghalen van een graf gebeurt over het algemeen met een aantal graven tegelijk. Hierbij worden de stoffelijke resten van de overleden personen herbegraven op een afgesloten gedeelte van de begraafplaats. Hier liggen de resten uit verschillende graven bij elkaar. Vaak gebeurt het ruimen in eigen beheer door de begraafplaatshouders nadat de huur of graftermijn is verlopen.
Sectie is een ander woord voor lijkopening, ook wel autopsie of obductie genoemd. Een sectie is zowel een uitwendig als een inwendig onderzoek op het stoffelijk overschot van een overleden persoon. Een sectie mag uitsluitend worden verricht door een patholoog, vaak om vast te stellen wat de doodsoorzaak was.
Een testament is een officiële akte die meestal door een
notaris is opgesteld, waarin iemand regelt wat er na zijn of haar dood met zijn of haar nalatenschap moet gebeuren. Het woord testament is afgeleid uit het Latijn. Het woord
testamentum is afgeleid van
testatio mentis hetgeen betekent verklaring van de wil.
Uitstel van begraven of crematie is onder bepaalde omstandigheden mogelijk na toestemming van de gemeente om de begrafenis of crematie van de overleden persoon uit te stellen tot na de 6e dag na het overlijden. In Nederland gebeurt een begrafenis of crematie niet eerder dan 36 uur na het overlijden, tenzij door de officier van Justitie toestemming wordt verleend mag dit eerder, uiterlijk de zesde werkdag na de dag van overlijden. De burgemeester van de gemeente waar het stoffelijk overschot van de overleden persoon zich bevindt, heeft de bevoegdheid om onder bepaalde voorwaarden de termijn te verlengen. Een voorbeeld hiervan is als een familielid van de overleden persoon niet tijdig aanwezig kan zijn in verband met verblijf in het buitenland.
Met uitvaart wordt de begrafenis of crematie van de overleden persoon bedoeld.
Met uitvaartverzorger kunnen twee dingen worden bedoeld. Enerzijds de uitvaartondernemer, ook wel begrafenisondernemer of uitvaartverzorger genoemd. Dit is meestal een dienstverlener die beroepsmatig uitvaarten verzorgt. In het verleden werd meestal de naam “begrafenisondernemer” gebruikt maar omdat er inmiddels meer crematies worden verzorgd dan begrafenissen, is de naam “uitvaartondernemer” correcter. Anderzijds wordt hiermee bedoeld de persoon, die als uitvaartverzorger of uitvaartleider werkzaam is bij een uitvaartondernemer, vanaf het moment van overlijden van hun dierbare tot en met de dag van de uitvaart voor de nabestaande beschikbaar is om ze bij te staan. Hij of zij adviseert, informeert en begeleidt de nabestaanden zodat zij afscheid van hun dierbare kunnen nemen zoals dat gewenst is. Daarnaast regelt de uitvaartverzorger onder andere de formaliteiten met de desbetreffende instanties.
Met urn, ook wel as bus, asurn of lijk urn genoemd, wordt de pot waarin de overblijvende as van een crematie in wordt bewaard bedoeld. Een urn kan thuis worden bewaard, maar ook worden bijgezet in een urnentuin, urnengraf of urnenmuur van een begraafplaats. De oorsprong van de urn voor crematie-as gaat terug tot in de Bronstijd. Urnen zijn er tegenwoordig in heel veel soorten en maten. Van keramiek, marmer of graniet. Maar ook van glas, hout, metaal, etc. Er zijn mini-urnen als sieraad verkrijgbaar voor het bewaren van een gedeelte van de as of grotere urnen waar de volledige as bus in kan worden bewaard.
Een verklaring van erfrecht is een verklaring die door een notaris wordt afgegeven. In de verklaring staat wie de erfgenamen van de overleden persoon zijn.
In Nederland is het wettelijk verplicht dat de dood van een persoon wordt vastgesteld door een bevoegd arts. De behandelend arts geeft de Verklaring van overlijden af, waarin onder meer staat wanneer de overleden persoon is geboren en gestorven en de plaatsen waar dit plaatsvond. Maar ook of de overledene aan een natuurlijke dood is gestorven. Als het overlijden een minderjarige betreft, overlegd de arts met de gemeentelijke lijkschouwer. De verklaring van overlijden is noodzakelijk om bij de gemeente aangifte te kunnen doen van het overlijden en de overleden persoon en hem of haar te kunnen begraven of cremeren.
Een schriftelijk of elektronisch document die iemand bij leven opmaakt om aan te geven wat er na zijn of haar overlijden moet gebeuren.
Een zeemansgraf betekent dat op volle zee het stoffelijk overschot van een overleden persoon overboord gezet wordt. Vroeger gebeurde dit vaak met personen die op zee overleden, aangezien het lijk niet aan boord kon worden gehouden tot men bij vaste wal kwam. Het lichaam werd na een gebed vanaf een plank de oceaan in geschoven. In de Nederlandse wateren is dit tegenwoordig niet meer toegestaan, maar in internationale wateren is dit wel mogelijk, ook vanaf een schip dat onder Nederlandse vlag vaart. Er zijn in Engeland twee plaatsen waar men een zeemansgraf kan krijgen.